رییس گروه اکولوژیک دریا سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: یکی از شرکت‌های نفتی یک سری اقدامات در جزیره خارک انجام داد که موجب تخریب آبسنگ‌های مرجانی در این مناطق شد که سازمان محیط‌زیست آن‌را موظف به جبران خسارت و کاشت آبسنگ‌های مرجانی کرده است.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، مهدی بلوکی روز دوشنبه در حاشیه نشست دستاوردهای پژوهشی در حوزه دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان در پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی در جمع خبرنگاران افزود: دمایی که باعث می‌شود آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس دچار سفید شدگی شوند ٣۴ تا ٣۵ درجه ثبت شده است؛ در خلیج چابهار نیز افزایش دما داشتیم اما درصد سفید شدگی در چابهار نسبت به خلیج فارس کمتر بوده است، یعنی بیشتر مرجان‌های چابهار سالم ماندند.

وی اظهارداشت: البته نوع آبسنگ‌های مرجانی خلیج چابهار نسبت به خلیج فارس متفاوت بوده است طوری که در خلیج چابهار بیشتر گونه‌های مرجانی توده‌ای سفید شدند اما در خلیج فارس گونه‌های شاخ گوزنی دچار سفیدشدگی شدند.

رییس گروه اکولوژیک دریا سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: البته بررسی‌های بعدی نشان داد که تعداد کمی از مرجان‌های شاخ گوزنی باقیمانده است و دو منطقه را نیز شناسایی کردیم که این آبسنگ‌های مرجانی در آن‌ها سالم مانده‌اند، چون احتمالا به غیر از افزایش دما، رسوب‌گذاری نیز عاملی بر سفید شدگی آبسنگ‌های مرجانی بود. در واقع دما در خلیج فارس نسبت به خلیج چابهار بیشتر افزایش یافت اما رسوب گذاری در خلیج چابهار نسبت به خلیج فارس بیشتر بود، البته رسوب گذاری نه به معنای ورود رسوب از رودخانه‌ها بلکه به معنای افزایش کدورت آب است.

بلوکی افزود: در واقع ساخت و سازی در اسکله شهید بهشتی انجام شد که بالا رفتن کدورت آب در تمام خلیج چابهار را به همراه داشت که این افزایش کدورت به همراه افزایش دما باعث سفید شدگی درصدی از آبسنگ‌های مرجانی این خلیج شد. در واقع حدود ۹۰ درصد آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس در عمق ۵ متری دچار سفیدشدگی شد و از بین رفت، در حالی که در چابهار حدود ۱۰ درصد مرجان‌ها دچار سفید شدگی شدند که این شرایط در یک برهه زمانی کوتاه رخ داده است.

وی اظهارداشت: البته این مساله در تمام دنیا اتفاق افتاد که عده‌ای آن‌را به پدیده ال نینو ربط می‌دهند اما درصد سفید شدگی در نقاط مختلف دنیا متفاوت است طوری که در برخی نقاط ۴۰ درصد، برخی ۵۰ و برخی ۷۰ درصد از آبسنگ‌های مرجانی دچار سفید شدگی شده اند. اما این وضعیت در خلیج فارس از همه جا بیشتر بوده است چون تحمل دمایی آبسنگ‌های مرجانی خلیج فارس نسبت به سایر آبسنگ ها بیشتر است. اگر در دنیا ۳۲ درجه باشد در خلیج فارس تا ۳۴ درجه است یعنی آبسنگ های مرجانی خلیج فارس تا این دما را تحمل می‌کنند که بالاتر از نرمال جهانی است و برای همین بیشتر تحت تاثیر استرس قرار دارند.

 رییس گروه اکولوژیک دریا سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: بنابراین زمانی که دما بالا برود احتمال اینکه مرگ و میر بالاتری داشته باشند، بیشتر است. در واقع آبسنگ‌های مرجانی به دمای بالاتر از استاندارد جهانی عادت کرده‌اند، حالا اگر این دما بالاتر برود در شرایط فوق استرس قرار می‌گیرند و آن موقع احتمال مرگ و میر آن‌ها بالا می‌رود. در واقع اینطور می‌توان گفت که آبسنگ‌های مرجانی از گرم شدن دمای آب خلیج فارس تاثیر می‌گیرند چون استرس زیادی مانند شوری بالا، آلودگی‌های نفتی و کدورت را تحمل می‌کنند. حال اگر یکی از این پارامترها بالاتر رود دیگر شرایط فوق حاد می شود و سفید شدگی و مرگ مرجان ها را به دنبال دارد.

وی درباره اینکه چند درصد احتمال برگشت این مرجان‌های سفید شده وجود دارد، گفت: در واقع ما درباره شرایط بعد از سفید شدگی یعنی مرحله مرگ صحبت می‌کنیم، یعنی الان ۹۰ درصد مرجان‌ها مرده‌اند. البته این دلیل نمی‌شود که بگوییم تمام آبسنگ‌های مرجانی خود را از دست داده‌ایم. این اتفاقات سال ها پیش نیز رخ داده بود که ۴۰ تا ۷۰ درصد مرجان‌های برخی جزایر خلیج فارس را از دست داده بودیم اما بعد از چند سال دوباره رشد کردند.

بلوکی افزود: در واقع زمانی که مرجان‌ها فرصت پیدا کنند، رشد خواهند کرد. البته نه اینکه آن‌هایی که مردند دوباره رشد می‌کنند بلکه مرجان‌های جدید رشد می‌کنند. در واقع زمانی رخ می‌دهد که وضعیت مساعد شده باشد و شرایط استرس زا کاهش یابد که مرجان‌های جدید رشد می‌کند، این اتفاق قبلا هم در خلیج فارس رخ داده است بنابراین نباید بگوییم که تمام زیستگاه‌های مرجانی خود را از دست داده‌ایم. درست است که بخش زیادی از مرجان‌ها از بین رفته‌اند اما همچنان موجودات و زیستمندان زیادی بین مرجان‌ها زندگی می‌کنند و هنوز به عنوان یک زیستگاه به آن‌ها نگاه می‌کنیم.

وی اظهار داشت: امروزه در دنیا تلاش می شود تا کاشت مرجان ها صورت گیرد در واقع مرجان ها را مانند درخت در نقاط مختلف و مساعد دریایی می‌کارند، ما هم یک سری از این کارها را به صورت پایلوت در نقاط مختلف انجام دادیم اما کار بزرگی در راستای کاشت مرجان ها در جزیره خارک آغاز شده است.

بلوکی درباره وضعیت مرجان‌های ما نسبت به دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: وضعیت آبسنگ‌های مرجانی ما که در بخش شمالی خلیج فارس قرار داریم نسبت به مرجان‌های بخش جنوبی بهتر است چون در آن بخش به علت فعالیت آب شیرین کن‌ها و ساخت جزایر مصنوعی خیلی از مرجان ها از بین رفته‌اند. علاوه بر این شرایط استرس زای دمایی در بخش جنوبی خلیج فارس نسبت به بخش شمالی آن بیشتر است، همچنین جهت جریان آب از شمال خلیج فارس به سمت جنوب است، عمق بخش جنوبی کمتر و آب آن نسبت به بخش شمالی گرمتر است و خروجی آب نیز از بخش جنوبی صورت می‌گیرد، از این رو وضعیت مرجان‌های بخش جنوبی بدتر از مرجان های بخش شمالی است.

انتهای پیام