محققان دانشگاه فلوریدا در یک مطالعه طولانی مدت دریافتند که دلفین‌ها میزبان باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک در بدن خود هستند که زنگ خطر بزرگی را در محیط زیست به صدا در می‌آورد.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA) و به نقل از گیزمگ، یکی از مهمترین مشکلات مراقبت‌های بهداشتی جهان در حال حاضر افزایش باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک است که در صورت عدم کنترل، یک بار دیگر عامل ظهور عفونت‌های کشنده در سراسر دنیا خواهد شد، اما این موضوع ممکن است محدود به انسان نباشد.

یک مطالعه طولانی مدت جدید حاکی از وجود مقادیر بالای باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک در دلفین‌های وحشی است، در حالی که این سطح طی یک دهه اخیر رو به رشد بوده و هست.

این مطالعه بین سال‌های 2003 تا 2015 روی دلفین‌های وحشی یافت شده در تالاب رودخانه هند در فلوریدا انجام شد. محققان طی این زمان 733 نژاد مختلف از باکتری‌ها را در 171 دلفین بررسی کردند و حیوانات را بدون آسیب رها کردند. سپس برای هر پاتوژن از یک شاخص مقاومت به آنتی بیوتیک چندگانه(MAR) استفاده شد که اندازه می‌گیرد در مقابل چند دارو مقاوم است.

نتایج نگران کننده بود. به طور کلی 88.2 درصد از 733 نوع باکتری حداقل به یک آنتی بیوتیک مقاوم بودند. از این تعداد، 91.6 درصد به اریترومایسین مقاوم بودند، 77.3 درصد در مقابل آمپی‌سیلین و 61.7 درصد به سفالوتین مقاوم بودند. بدتر اینکه این مقاومت‌ها در طول دوره 13 ساله این مطالعه بسیار رایج‌تر شدند.

این تیم می‌گوید که این روند صعودی شبیه به آن چیزی است که در انسان، به خصوص در بیمارستان‌ها اتفاق می‌افتد. البته این نتایج خیلی تعجب آور نیست، چرا که منطقه اطراف تالاب رودخانه هند به شدت پر جمعیت است، بنابراین باکتری‌هایی که قبلاً نسبت به آنتی بیوتیک‌ها مقاوم شده‌اند، احتمالا به این آب راه پیدا کرده‌اند.

"آدام شفر" نویسنده اصلی این تحقیق می‌گوید: ما در سال 2009 شیوع بالای مقاومت آنتی بیوتیکی را در دلفین‌های وحشی گزارش دادیم که غیر منتظره بود. از آن زمان، ما تغییرات را با گذشت زمان ردیابی کرده و شاهد افزایش قابل توجهی در مقاومت آنتی بیوتیکی در این حیوانات هستیم.

وی افزود: براساس یافته‌های ما این احتمال وجود دارد که آلودگی این دلفین‌ها از منبعی که به طور مرتب از آنتی بیوتیک‌ها استفاده می‌شود، سرچشمه گرفته که به طور بالقوه از طریق فعالیت‌های انسانی وارد محیط دریایی می‌شوند یا از منابع زمینی در آب تخلیه می‌شوند.

این مطالعه نشان می‌دهد که چقدر باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک در محیط زیست وجود دارد که شاید انتظار آن را نداشته باشیم و تأثیر مهمی بر حیوانات بگذارد. بیشتر عفونت‌های خطرناک در بیمارستان‌ها کنترل و درمان می‌شوند، اما این خطر به طور فزاینده‌ای در سایر نقاط گسترش می‌یابد.

از این گذشته مطالعات اخیر نشان داده‌اند که شنا در اقیانوس خطر ابتلا به برخی بیماری‌ها را احتمالا به دلیل همین آلودگی‌ها افزایش می‌دهد. به ویژه برای موج سواران که آب بیشتری می‌بلعند.

مقاومت به آنتی بیوتیک یعنی میکروب‌های بیماری‌زا که برای مبارزه با آنان آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شوند، با جهش ژنی نسبت به این داروها مقاومت پیدا کنند و نسل‌های جدیدی به وجود بیایند که نتوان با آن‌ها مبارزه کرد. از مهم‌ترین عوامل این نوع مقاومت دارویی، مصرف خودسرانه یا بیش از حد آنتی بیوتیک‌ها است. این پدیده کل جامعه انسانی را به خطر می‌اندازد به طوری که خطر آن را به تروریسم تشبیه کرده‌اند. مقاومت باکتری‌ها به آنتی بیوتیک‌ها یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که سلامت انسان عصر مدرن را تهدید می‌کند. الکساندر فلمینگ، پنی‌سیلین را در سال ۱۹۲۸ به صورت اتفاقی کشف کرد ولی این دارو تا سال‌های دهه ۱۹۵۰ مورد استفاده همگانی قرار نگرفت.

در دهه‌های اخیر مصرف آنتی بیوتیک علاوه بر پزشکی در کشاورزی هم افزایش چشمگیری داشته و آنتی‌بیوتیک‌ها در دامداری، پرورش مرغ و طیور، پرورش ماهی و آبزیان، تولید محصولات کشاورزی و در باغ‌های میوه استفاده می‌شود، بنابراین مقاومت به آنتی بیوتیک، کشاورزی و محیط زیست را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد.

توانایی میکروب‌ها در تغییر تنها دلیل مقاومت به آنتی بیوتیک نیست. از سال ۱۹۸۷ هیچ رده آنتی بیوتیک تازه‌ای تولید نشده و در خط تولید شرکت‌های داروسازی بزرگ تقریباً هیچ آنتی بیوتیک تازه‌ای نیست. برای تولید آنتی بیوتیک جدید، انگیزه اقتصادی کافی وجود ندارد چرا که آنتی بیوتیک‌ها فقط در صورت لزوم برای یک یا دو هفته مصرف می‌شوند و به دلیل خطر مقاومت میکروب‌ها، مدت استفاده از آن‌ها محدود است، در حالیکه داروهایی مثل داروی فشار خون یا داروی کاهنده قند برای تمام عمر مصرف می‌شوند.

در سال ۲۰۱۴ سازمان بهداشت جهانی از مقاومت دارویی در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها به عنوان یک «تهدید بزرگ جهانی» نام برد. این سازمان با بررسی آمار مربوط به ۱۱۴ کشور، از افزایش مقاومت دارویی در همه نقاط جهان خبر داد.

ایران یکی از کشورهایی است که با تجویز بیش از اندازه این داروها روبروست و مصرف آنتی‌بیوتیک در این کشور تقریباً برابر با کل مصرف آن در اروپاست. بر این اساس، مصرف آنتی‌بیوتیک در ایران ۱۶ برابر استاندارد جهانی است.

آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود، اما برای عفونت‌های ویروسی مثل سرماخوردگی، گلو درد، و آنفلوآنزا مناسب نیستند. استفاده هوشمندانه از آنتی بیوتیک کلید کنترل گسترش مقاومت آنتی بیوتیکی است.

این تحقیق به طور مشترک توسط محققان دانشگاه فلوریدا آتلانتیک، آکواریوم جورجیا، دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی و دانشگاه ایالتی کلرادو انجام شده است و در مجله Aquatic Mammals منتشر شده است.

انتهای پیام