برگزیدگان بیستمین دورهٔ جایزهٔ «دکتر تقی ابتکار» توسط مرکز صلح و محیط‌‌زیست معرفی شدند و سه‌شنبه‌شب طی مراسمی در تهران، جوایز خود را دریافت کردند.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، جایزه دکتر تقی ابتکار که هرساله توسط سازمان غیردولتی «مرکز صلح و محیط‌زیست» برگزار می‌شود، امسال نیز در سالگرد درگذشت تقی ابتکار، دومین رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست پس از انقلاب اسلامی برگزار شد. در این مراسم که با حضور جمعی از فعالان محیط‌زیست، چهره‌های دانشگاهی و پیشکسوتان این حوزه برپا بود، «معصومه ابتکار»، رئیس اسبق سازمان حفاظت محیط‌زیست و «سید محمد خاتمی»، رئیس دولت‌های هفتم و هشتم، حضور داشتند.

مرحوم دکتر تقی ابتکار در دولت اصلاحات مشاور علوم و فنون رییس جمهور خاتمی بود و در اوج فعالیت های علمی و پیگیری های اجرایی از جمله برای گازسوز کردن اتوبوس ها و مسئله تغییر اقلیم، در اثر حمله قلبی در اسفندماه ۱۳۷۹ درگذشت.

معصومه ابتکار تنها فرزند استاد تقی ابتکار در این مراسم درباره آخرین روزهای زندگی پدر گفت: در انتهای اسفند ۱۳۷۹ که پدر در بیمارستان بود و به عیادتشان رفته بودم، دستم را گرفت و گفت سال بعد نوبت انتخابات است، حتما آقای خاتمی را به رغم فشارهایی که هست مجاب و تلاش کنید بیاید. پدر با وجود توان اندکی که داشت، اما این حرف را با همه انرژی اش که نشان از علاقمندی و نگرانی اش برای آینده کشور بود، به زبان آورد.

وی افزود: واقعیت هم این است که هرچه نگاه می‌کنیم، دیروز هم در جلسه‌ای که آقای دکتر نهاوندیان گزارشی از وضعیت اقتصادی کشور در ۴.۵ دهه گذشته ارایه دادند، همه  عددها، آمارها و ترندها نشانگر این است که بهترین دوران رشد اقتصادی، از نظر کاهش تورم و از نظر ثبات و سرمایه‌گذاری، دوره دولت‌های هفتم و هشتم بود و البته نیازی هم از به دفاع از آن نیست، چون حتی خارج از عدد و ارقام برای مردم این موضوع روشن است.

رییس هیات مدیره مرکز صلح و محیط زیست اظهار کرد: امیدوارم مردم در شرایط سختی که اکنون به سر می‌بریم و مشکلاتی که دولت کنونی با آن دست و پنجه نرم می‌کند آقای دکتر پزشکیان را یاری کنند، ایشان با رای مردم انتخاب شد و سلیقه‌اش به سلیقه مردم نزدیک است و هر یک از آحاد جامعه مدنی به خصوص تشکل‌ها و سازمان‌های مردم نهاد محیط زیست به نوبه خود بتوانند نقش موثری ایفا کنیم.

بسیار خوشحالیم امشب تعدادی از اساتید و متخصصین و فعالین این عرصه که لطف کردند و به فراخوان مرکز صلح و محیط زیست پاسخ مثبت دادند با رای هیئت داوران از آنها تقدیر می‌کنیم و البته تعداد افراد شایسته تقدیر میان کسانی که به فراخوان پاسخ مثبت داده‌اند بیش از این‌هاست ولی امکانات مرکز محدود است.

 
بیانیه هیئت داوران بیستمین دوره

در بیانیه هیئت داوران بیستمین دوره جایزه دکتر تقی ابتکار آ‌مده است:

اکنون که کشور با چالش‌های متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی مواجه است، نهادهای مدنی می‌توانند منادی امید برای عبور از معضلات و بحران‌ها با تلاش درایت و انسجام باشند؛ ماهیت نهادهای مدنی این‌چنین است.

مرکز صلح و محیط‌زیست اینک ۲۰ سال است که جایزه‌ای را به‌نام مرحوم استاد دکتر تقی ابتکار برای پژوهشگران و فعالین عرصه محیط‌زیست با حمایت مالی خانواده آن مرحوم، تقدیم دوستداران طبیعت و اعتلای کشور می‌کند.

دکتر تقی ابتکار پیشنهاددهنده اصل ۵۰ قانون اساسی و اولین رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست پس از انقلاب  بود. او از آن دوران که مانع انحلال آن سازمان شد تا هنگام درگذشت که مشاور علوم و فنون رئیس‌جمهور سیدمحمد خاتمی بود، لحظه‌ای از تلاش بازنایستاد؛ اگرچه در فراز و نشیب‌ها با عواملی که خسته یا ناامیدش کنند، بسیار مواجه شد.

برگزاری هرساله این جایزه از سوی مرکز صلح و محیط‌زیست با هدف ایجاد بارقه‌ای از امید در شرایط سخت برای مردمی است که به کشور و محیط‌زیست علاقه‌مند هستند و تاکنون برای حفاظت و پیشرفت این آب و خاک فداکاری‌ها کرده‌اند.

برنامه‌ریزی برای برگزاری بیستمین دوره جایزه با انتشار فراخوان از اول دی‌ماه سال جاری در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها، همچنین دانشکده‌های محیط‌زیست کشور آغاز و در ۲۵ بهمن، پس از یک‌بار تمدید پایان یافت.

هیئت داوران بیستمین دوره جایزه متشکل از چندتن از پیشکسوتان حوزه محیط‌زیست که همچنین از اساتید باسابقه دانشگاه‌های کشور هستند که با حضور مدیرعامل مرکز صلح و محیط‌زیست ۳۰ بهمن‌ماه تشکیل شد و با بررسی پرونده‌های رسیده، براساس شاخص‌های مندرج در فراخوان، پژوهشگران و فعالین سال ۱۴۰۳ انتخاب شدند.

 
معرفی برگزیدگان

براساس رأی هیئت داوران این دوره جایزه پژوهشگر پیشکسوت به «محمد ذکایی»، استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی به‌ خاطر تلاش ممتاز در تهیه و تدوین چندین گزارش وضعیت محیط‌زیست ایران براساس استانداردهای جهانی SOE،

جایزه پژوهشگر جوان در حوزه بوم‌شناسی به «حسین مصطفوی» به‌خاطر تلاش در بهبود ارزیابی و مدیریت اکولوژیکی اکوسیستم‌ها و سازگاری با تغییراقلیم،

جایزه پژوهشگر جوان در زمینه آب به «محمدرضا شهبازبگیان» به‌خاطر تلاش‌های مجدانه در پیشبرد دیپلماسی آب،

جایزه پژوهشگر محیط‌زیست به «شهرزاد خرم‌نژادیان»، به‌خاطر تلاش برای کاهش اثرات منفی فعالیت‌های ورزشی بر محیط‌ زیست،

جایزه پژوهشگر جوان محیط‌زیست به «فرشاد گلبابایی کوتنایی» به‌ خاطر فعالیت‌ های دانش‌بنیان در زمینه‌های مهندسی محیط‌زیست، تصفیه آب‌وفاضلاب و مدیریت مواد زائد جامد و پسماند،

جایزه تلاشگر جوان محیط‌زیست به «احمد سلسبیلی» به‌خاطر فعالیت‌های دانش‌بنیان در زمینه تصفیه فاضلاب‌های صنعتی و کشاورزی و تولید محصولات جانبی باارزش از آنها و ارائه در بازار،‌

جایزه تلاشگر محیط‌زیست به «محمد داس‌مه» به‌خاطر دفاع از حقوق محیط‌ زیست و فعالین این عرصه به‌عنوان یک وکیل،

جایزه زوج جوان محیط‌زیست به «ریحانه میرانزاده مهابادی» و «مصطفی اَبیاره» به‌خاطر آموزش جوامع محلی در زمینه تنوع‌زیستی در سطوح دانش‌آموزی تا دانشگاهی و در میان کشاورزان، معلمان و عموم مردم،

جایزه تشکل غیردولتی به سازمان مردم‌نهاد نذر طبیعت وطن ما، به‌خاطر فعالیت نوآورانه و کارآمد در جلب و جذب مشارکت مردم برای حفاظت از طبیعت، حیات‌وحش و حمایت از محیط بانان،

جایزه روزنامه‌نگار فعال در حوزه محیط‌ زیست به «فریبا نباتی» به‌خاطر تلاش برای فرهنگسازی اجتماعی حفاظت از طبیعت تعلق گرفت.

 همچنین، لوح تقدیر هیئت داوران به فعال محیط‌زیست، «سید ضیا شریفی» به خاطر تلاش های آموزشی و فرهنگسازی در شهرستان اقلید برای حفاظت از محیط‌زیست،

فعال محیط‌زیست «مجید عسگری‌زاده فراهانی»، به‌عنوان محیط بانی که در حوزه وظایف خود به‌هم‌افزایی با ساخت فیلم‌های مستند از حیات‌وحش پرداخته است،

فعال محیط‌زیست «محسن تیزهوش» به‌خاطر تلاش برای پیوند میان سینما و محیط‌زیست،

و لوح تقدیر به انجمن مدافعان محیط‌زیست و منابع‌ طبیعی خوزستان به‌خاطر فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی در روستاهای خوزستان به‌خصوص اجرای طرح تنوع‌بخشی به معیشت‌های سازگار با منابع تالابی، تعلق گرفت.

بخش دیگری از تقدیرها در بیستمین دوره جایزه دکتر تقی ابتکار، معنوی و با در نظر گرفتن وسعت اثرگذاری قابل‌توجه آنها در ابعاد ملی و بین‌المللی و شامل دو تقدیر برای تلاش محیط‌زیستی و دو تقدیر برای تلاش‌ های صلح‌جویانه به شرح زیر بود:

مرکز صلح و محیط زیست بر خود لازم دانست از سرکار خانم «نیکی دوایی»، بانوی هنرمند و فرهیخته که به عنوان همسر زنده‌یاد «سید آهنگ کوثر» سال‌ها در دشت‌های خشک جنوب ایران زندگی سختی را گذراند و در اثرگذاری مهم دکتر کوثر برای سیراب کردن دشت‌های تشنه ایران سهیم بوده است، تقدیر کند.

مرکز صلح و محیط از زنده یاد بانو الن ووسالو، مشهور به مادر درناهای سیبری تقدیر کرد. الن در سال ۱۹۳۱ در کانادا در خانواده‌ای از مهاجران فنلاندی به دنیا آمد و  دانش‌آموخته مقطع کارشناسی جانورشناسی از دانشگاه یوسی‌ال‌ای آمریکا بود و دارای مدرک کارشناسی ارشد روزنامه‌نگاری بود. او در دوران دانشگاه با یک ایرانی ازدواج کرد و به ایران آمد؛ هر دو محقق بودند و در دانشگاه کار می‌کردند. چند سال بعد همسر تصمیم به بازگشت دوباره به آمریکا گرفت، اما النا ووسالو به خاطر نگاهی که به محیط زیست و حیات‌وحش ایران داشت، برخلاف انتظار در با دو فرزندش در ایران ماند و عمرش را صرف پژوهش در مورد درناهای مهاجر سیبری و در جامعه محلی برای تأثیرگذاری و فرهنگ سازی کرد و بارها تجربیاتش را با آنها و نیز جامعه علمی به اشتراک گذاشت.

النا ووسالو ۱۹ دی ۱۴۰۳ در سن ۹۵ سالگی  در شهر رویان مازندران درگذشت.

 مرکز صلح و محیط زیست بر خود لازم دانست از شجاعت بانوی مدافع صلح عادلانه، «فرانسیسکا آلبانیز» وکیل ایتالیایی و گزارشگر ویژه سازمان ملل درباره غزه تقدیر کند.

خانم آلبانیز در این مقام با تهیه گزارش های مستند از جنایات اسراییل علیه فلسطینیان در غزه باعث محکومیت آن در دیوان المللی به جرم نسل کشی شد. آلبانیز درحالی‌که بارها از طرف اسرائیل تهدید به قتل شد، از مواضع خود کوتاه نیامده و برای برقراری صلح عادلانه تلاش کرده است.

لوح تقدیر با متن زیر به خانم فرانسیسکا آلبانیز تقدیم شد:

سرکار خانم دکتر فرانسیسکا آلبانیز

گزارشگر ویژه سازمان ملل برای فلسطین و سرزمین های اشغالی

مرکز صلح و محیط زیست، برای بیستمین

جایزه سالانه دکتر تقی ابتکار، شما را به عنوان برنده جایزه بین المللی در سال 2025 انتخاب کرده است.

این جایزه برای قدردانی از تلاش های استثنایی شما و مشارکت تان در گزارش و مستندسازی نسل کشی هولناک و شرم آور در غزه است. فداکاری و سخت کوشی و شجاعت تزلزل ناپذیر شما در افشای این ظلم تأثیر قابل توجهی بر افکار عمومی گذاشت و باعث تعیین استانداردهای روشن برای صلح عادلانه در جهان امروز شد.

تعهد شما به عدالت و عزم تان علیه نژادپرستی و نسل کشی

در گزارش ۲۰۲۴، با عنوان "نسل کشی برای پاک کردن یک استعمار» چراغ امیدی را در حال و آینده روبروی بشریت قرار داده است.

ما عمیقاً از این تلاش‌ها  قدردانی و حمایت می‌کنیم.

به امید موفقیت های مستمر شما و پایدار ماندن این مشعل فروزان.

مرکز صلح و محیط زیست، ۲۵ فوریه ۲۰۲۵، تهران

همچنین مرکز صلح و محیط زیست بر خود لازم دانست از  نویسنده، محقق و مترجم فقید آمریکایی-کانادایی «فرد ای رید»، برای معرفی فرهنگ صلح‌دوستانه شرق تقدیر کند. او در آثار محققانه اش فرهنگ شرق را فرهنگ صلح دانست و حتی در میدان خونبار عاشورا رویکرد صلح‌طلبانه فرزند پیامبر را دریافت و برای معرفی آن تلاش کرد. فرد رید در اواخر عمرش مسلمان شد و پس از حدود دو سال اقامت در کشور مغرب دی ماه سال گذشته در آن کشور درگذشت.

انتهای پیام