به سبب اهمیت کوه‌ها و خدمات بسیاری که فراهم می‌آورند توسعه پایدار کوهستان نه تنها بر جوامع کوهستانی اثرگذار است بلکه تاثیرات جهانی دارد.
به سبب اهمیت کوه‌ها و خدمات بسیاری که فراهم می‌آورند توسعه پایدار کوهستان نه تنها بر جوامع کوهستانی اثرگذار است بلکه تاثیرات جهانی دارد.
به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA) به نقل از سازمان حفاظت محیط زیست، ۱۱ دسامبر برابر با ۲۰ آذر روز جهانی کوهستان نامگذاری شده و امسال شعار این روز «کوه برای جوانان مهم است» تعیین شده که نشان می‌دهد جوانان نمایندگان فعال در زمینه ایجاد تغییر و رهبران آینده هستند.
کوه‌ها اکوسیستم‌هایی پیچیده و شکننده با توپوگرافی ویژه، موقعیت آب و هوایی متفاوت و تنوع ارتفاعی در گستره‌ای عمودی هستند. در نتیجه این خصوصیات ویژه، دارای غنای زیستی و خدمات اکوسیستمی مهمی هستند از جمله آن که کوه‌ها سرچشمه آب شیرین، انبار تنوع ژنتیکی و کمک‌رسان تغذیه انسان‌ها محسوب می‌شوند.
رودهایی که از کوه‌ها جاری می‌شوند، رابط کوهستان با مناطق پایین‌دست است. کوه‌ها چه از نظر گستره‌ای که بر زمین دارند و چه از نظر شکل و نیز تاثیر در طبیعت، از مهم‌ترین ساختارهای کره زمین هستند.
کوه‌ها یک پنجم سیمای زمین را تشکیل می‌دهند و زیستگاه تقریباً یک دهم از مردم جهان هستند، یک سوم از مردم جهان از جنبه غذا، چوب، برق و مواد معدنی به کوه‌ها وابسته‌اند و نیمی از آب شیرین مصرفی مردم جهان از کوه‌ها سرچشمه می‌گیرند. کوه‌ها همچنین مهد تمدن، فرهنگ و ادیان مختلف هستند و از این رو قداست دارند.
کوه‌ها تنوع جهانی عظیمی از جنگل‌های حاره‌ای باران‌زا تا محیط‌هایی پوشیده با یخ و برف دائمی، از آب و هوایی با بیش از ۱۲ متر بارش سالانه تا بیابان‌های مرتفع و ارتفاعی تا تقریبا ۹۰۰۰ متر را شامل می‌شوند.
به سبب اهمیت کوه‌ها و خدمات بسیاری که فراهم می‌آورند توسعه پایدار کوهستان نه تنها بر جوامع کوهستانی اثرگذار است بلکه تاثیرات جهانی دارد.
در عین حال کوه‌ها محیط‌هایی با ریسک بالا هستند که حوادثی از جمله بهمن، ریزش، انفجار آتشفشان، زمین‌لرزه، طغیان دریاچه و رودخانه‌ها زندگی را در مناطق کوهستانی و اطراف آن تهدید می‌کند، شکنندگی خاک و پوشش گیاهی این مناطق به شدت بالا بوده و تخریب زیست محیطی گسترده‌ای را شامل می‌شود.
مردمان کوهستان نقش حیاتی در مدیریت این اکوسیستم داشته‌اند. در طول قرن‌های متمادی، آن‌ها سیستم‌های ویژه کاربری زمین را به شیوه‌ای منطبق با تغییر اقلیم، سیستم‌های پایداری تامین مواد غذایی و محصولات کوهستانی گسترش داده‌اند که در نوع خود منحصر به فرد است و در عین حال غنای تنوع فرهنگی و زیستی را حفظ کرده است در نتیجه ادامه حیات کوهستان، افزایش توجهات سیاسی و ارتقای تسهیلات برای مناطق کوهستانی را می‌طلبد.
از سال ۲۰۰۳ توجه جهانی بیش از پیش به اکوسیستم‌های کوهستانی معطوف شد و ۱۱ دسامبر (مصادف با ۲۰ آذر) روز جهانی کوهستان نامیده شد. کوه‌ها در توافقات بین‌المللی و سیاست‌های مخصوص کوهستان و قوانین یا برنامه‌های توسعه ملی بسیاری کشورها تلفیق شده‌اند.
ایران همگام با دنیا از سال ۲۰۰۳ فعالیت‌های خود را با توجه خاص به محیط‌های کوهستانی آغاز کرده است و اکنون سازمان حفاظت محیط زیست به منظور ایجاد کارگروه ملی مدیریت پایدار کوهستان با سایر ارگان‌های ذیربط همکاری دارد.
امید است خلاءها و کاستی‌های گوناگون در قوانین و مقررات موجود در زمینه اکوسیستم‌های کوهستانی، برای دستیابی به پایداری و حفاظت کوهستان با مشارکت تمام ذی‌نفعان دولتی و غیردولتی حاصل شود.
انتهای پیام