تالاب بین‌المللی گاوخونی که به عروس تالاب‌های ایران معروف است با ورود انبوه آب به این اکوسیستم کم نظیر فلات مرکزی کشور جان دوباره گرفت و پس از سالهای تلخ عذاب خشکسالی، فصل عاشقی گلها و پرندگانش فرارسیده و تبسمی دوباره بر علاقه‌مندان، گردشگران و مردمان منطقه‌اش نشانده است.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، ای مامن با طروات کویر، ای زایش مستی و ترانه پرندگان، چرا سالها ترا خشکانده‌اند، چرا شادابی ترا بریده‌اند، می‌دانی مردمان دیار کویر بلکه همه ایران از تو قصه ها دارند و از ساحل آرامش تو نقاشی می ساختند. بار دگر تبسم ترا با خبر ورود آب به رویشگاه‌هایت دیده ایم و آبشار خوشحالی را در دیار نصف جهان جاری کردی.

صد غزل از دل به لب‌های قلم جاری است تا شوق شادی ترا  بنگارد چراکه چشم‌های زیادی سالها نگران استمرار خشکی تو بوده اند، ای سکوت پرمعنا، یادت باشد در غربت غروب تو، گلهای فراوانی تا امروز خشک و بی رمق شدند.

 آری - چند روزی است آیه رویش گلهایت از دل پرندگانت جاری شد و امروز که دوباره کویر عطشناک مرده را جان دادی، امید که منبعد دامن سبز تو هرگز به غم خشکسالی آلوده نشود. بعد از این همیشه خرم و خوش باش تا موجها و گل های نیلوفر آبی ات در آبهایت برقصند و اهالی نیز طراوات بگیرند.

 باری ! باید با تدبیر بر اهریمن خشکی و تهدید بتازیم، ای تالاب گاوخونی، ای رنج های رفته بر تو، همیشه پر آب باش، همیشه جاری باش که بی آبی و حسرت خیزش تو و زاینده‌رود تاریخ ساز، نتیجه نابودی حیات فلات مرکزی ایران است.

تالاب بین المللی گاوخونی که منطقه ‌ای به وسعت ۴۷۶ کیلومتر مربع واقع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه ‌های شنی واقع و ارتفاع آن از سطح دریا یکهزار و ۴۷۰ متر و بیشینه عمق آن ۱۵۰ سانتی متر است که بیش از یک دهه به جز یک مورد آنهم کوتاه مدت در سال ۹۵، آب را به خود ندیده است.

این تالاب در سال ۱۳۵۴ در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و نام آن در فهرست تالاب های بین المللی قرار گرفت که همواره یکی از زیستگاههای حیات وحش و پرندگان در فلات مرکزی ایران بود که اکنون خبری از موجودات زنده در آن نیست.

از دوم تا بیستم مهرماه سال جاری 2 میلیون و ۲۴۱ هزار مترمکعب آب به تالاب گاوخونی رسید که می تواند گام بزرگی در جهت احیای این تالاب باشد.تالابی با تدبیر مسوولان استان و پیگیریهای مستمر اداره کل حفاظت محیط زیست و همکاری شرکت آب منطقه ای و سایر بخش ها در مهرماه دوباره نفس گرفت و بعد از سیلاب های بهاره دوباره باز جانی تازه گرفت.

با این که تا احیای تالاب گاوخونی و تحقق حقابه ۱۷۶ میلیون مترمکعب در سال فاصله زیاد است ولی همین مقدار آبی هم که وارد این اکوسیستم طبیعی شده است با این  وجود که ایران به خصوص مناطق مرکزی ایران در خشکسالی است غنیمت است چون می تواند از بیدار شدن غول خفته که ریزگردها را تا فاصله های ۵۰۰ تا هزار کیلومتر می کشاند جلوگیری کند.

معاونت نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان اصفهان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه 2 میلیون و ۲۴۱ هزار متر مکعب آبی که به تالاب رسید از تاریخ دوم تا بیستم مهرماه سال جاری بوده است اظهار داشت: در تاریخ یازدهم مهرماه آب با حجم تقریبی ۱۴ مترمکعب بر ثانیه از سد رودشتین به سوی تالاب گاوخونی رهاسازی شد که پس از حدود یک هفته این آب به تالاب بین المللی گاوخونی رسید.

حسین اکبری تصریح کرد: با توجه به پایش‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان از یکم تا ۱۶ مهرماه سال جاری میانگین نیم مترمکعب برثانیه آب همراه با پساب و زه‌آب کشاورزی از ایستگاه شاخه کنار به سمت تالاب جریان روانه شد که آب رهاسازی شده از سد رودشتین روز چهارشنبه هفدهم مهرماه با دبی ۳.۴ مترمکعب از ایستگاه شاخ کنار به طرف تالاب گاوخونی رفت که مقدار آب هجدهم مهرماه ۵.۲۵ مترمکعب شد.

وی تصریح کرد : حجم آب ورودی به بند شاخ کنار در روزهای نوزدهم و بیستم مهرماه روند کاهشی داشته و به ۴.۳۷ مترمکعب برثانیه رسیده است که از دوم تا بیستم مهرماه سال جاری دو میلیون و ۲۴۱ هزار مترمکعب آب از بند شاخ کنار به سمت گاوخونی رفت که این مقدار از آب نیز به همراه اندکی پساب و زه‌کش‌های کشاورزی بود.

وی با تاکید بر اینکه اکنون از سد رودشتین حدود چهارمترمکعب بر ثاینه آب به سمت پایین دست و تالاب گاوخونی در حرکت است تصریح کرد: نتایج کلی رسیدن آب به تالاب پس از جمع بندی در پایان مهر سال جاری اعلام خواهد شد.

به گفته اکبری راه نجات تالاب بین المللی گاوخونی، هماهنگی و هم‌افزایی مستمر بین دستگاه‌های مرتبط دولتی و مردم است تا حقابه تالاب به طور مستمر تامین شود.

کاهش تبعات تغییرات اقلیمی، تصفیه پساب های جاری شده در زاینده رود، پرکردن سفره های آب زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، گردشگری و مباحث فرهنگی، تثبیت شن های روان و گنجینه متنوع زیستی و ژنتیکی از جمله ارزش های تالاب گاوخونی است که با جریان یافتن آب به سمت آن و تامین بخشی از حقابه اش، امیدها برای احیای این کارکردها افزایش می یابد.

رضا رسولی عضو یک تشکل زیست محیطی در گفت و گو با ایرنا بر ضرورت تامین حقابه تالابهای در ایران به ویژه تالاب گاوخونی تاکید کرد و گفت : از زمانی که حقابه زیست محیطی در کشور قطع شده است تالابهای کشور با چالش جدی مواجه شده اند.

وی معتقد است با تدبیر و اتخاذ روش های علمی می توان بسیاری از چالشهای زیست محیطی در ایران را برطرف کرد.

وی آگاهی بخشی و فرهنگ سازی در همه بخش ها را نیاز ضروری امروز جامعه ایران برشمرد و افزود: نباید با بی تدبیری کاری کرد تا این تالابها به عنوان تاریخ طبیعی سرزمین مان نابود شوند و آنگاه این رویشگاه ها را در کتابها جستجو کرد. 

رسولی تاکید کرد حوضه آبریز زاینده رود به عنوان تامین کننده آب تالاب گاوخونی نیازمند مدیریت  اصولی و علمی است که باید همه نهادهای مربوط نسبت به این مهم توجه اساسی کنند.

تالاب بین المللی گاوخونی، منطقه ‌ای به وسعت ۴۷۶ کیلومتر مربع واقع در ۱۶۷ کیلومتری جنوب شرق اصفهان در کنار شهر ورزنه و در مجاورت تپه ‌های شنی واقع و ارتفاع آن از سطح دریا یکهزار و ۴۷۰ متر و بیشینه عمق آن ۱۵۰ سانتی متر است.

این تالاب در سال ۱۳۵۴ در کنوانسیون رامسر به ثبت رسید و نام آن در فهرست تالاب های بین المللی قرار گرفت که همواره یکی از زیستگاههای حیات وحش و پرندگان در فلات مرکزی ایران بود که اکنون خبری از موجودات زنده در آن نیست.تالاب گاوخونی از بزرگترین و مهمترین تالاب های ایران است و در طول تاریخ علاوه بر ایجاد فضای فرح بخش در شرق اصفهان، مامنی برای پرندگان مهاجر و جانوران آبی و منبع درآمد و آسایش ساکنان این منطقه بوده است.

انتهای پیام