«روز جهانی محیط زیست»، نماد حمایت از تنوع زیستی و زیستگاه‌های طبیعیِ زمین است.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، از سال ۱۹۷۲ میلادی تاکنون، پنجم ژوئن به عنوان روز جهانی محیط زیست تعیین شده است و هر سال، یک موضوع مهم زیست‌بومی را شعار محوری خود قرار می‌دهد.

امسال (۲۰۲۴) نیز موضوعِ «احیای زمین، تاب‌آوری در برابر بیابان‌زایی و خشکسالی» به عنوان شعار روز جهانی محیط زیست تعیین شده است.

در این روز، سازمان‌های محیط زیستی و نهادهای وابسته به آنها با برنامه‌های متنوع می‌کوشند تا آگاهیِ زیست محیطی عموم مردم جهان را ارتقا دهند.

حدود ۱۵۰ کشور در سراسر جهان در فعالیت‌های مرتبط با روز جهانی محیط زیست شرکت می‌کنند.

به گفته کارشناسان، فعالیت‌های مخرب انسانی بیش از هر عامل دیگری تنوع زیستی و ثبات و تعادل محیط زیست را در معرض تهدید قرار داده است و یکی از عوامل حیاتی برای بقای محیط زیست که به طور جدی تحت تاثیر این قبیل فعالیت‌های آسیب‌زا قرار گرفته، حشرات هستند.

محققان تاکید دارند حشرات برای حفظ تنوع زیستی در زیستگاه‌های مختلف طبیعی، حیاتی هستند. حشرات بیش از نیمی از گونه‌های مختلف حیوانات را تشکیل می‌دهند و زمین، زیستگاه میلیون‌ها گونه مختلف از حشرات است. بقای این جانوران کوچک در تعادل زندگی ما انسان‌ها و زندگی دیگر جانداران اهمیت بزرگ دارد.

بنابر یافته‌های کارشناسان، برخی از مهم‌ترین مزایای این جانداران برای محیط زیست عبارتند از:

- حشرات در فرآیندهای پالایش محیط زیست نقش مهمی دارند. برخی از آنها در از بین بردن لاشه جانوران و فضولات دام‌ها نقش دارند و مواد زاید را تجزیه می‌کنند که باعث تمیز شدن محیط می‌شود.

- آنها همچنین بعضی از مواد با ارزش گیاهی را جمع آوری می‌کنند، می‌پرورانند و برای خود انبار می کنند مثل جمع‌آوری گرده و شهد گل‌ها و تولیدعسل.

- حشرات با گرده افشانی موجب بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی می شوند.

- آنها منابع غذایی مهم برای انسان و بعضی از دام‌ها هستند.

- شمار زیادی از حشرات، دشمنان طبیعی آفات گیاهان زراعی هستند و به نحو قابل توجهی مانع خسارت آنها می شوند.

- حشرات موجب تخریب علف های هرز نیز می شوند.

- آنها در عین حال یکی از بهترین فاکتورهای آزمایشگاهی هستند و در مطالعات بیولوژیک و به خصوص علم ژنتیک کمک بسیار زیادی می کنند.

کارشناسان هشدار می‌دهند که در دهه‌های گذشته به شکل فاجعه باری از تنوع زیستی حشرات کاسته شده است که همین امر سلامت بسیاری از اکوسیستم‌های زمین را به خطر می‌اندازد.

کاهش حشرات، علل گوناگونی دارد. علت اصلی مرگ و میر در میان حشرات از جمله پروانه و زنبور استفاده از کودهای سمی و آفت کش‌ها در صنعت کشاورزی است. از سوی دیگر تغییرات اقلیمی و آب و هوا، توسعه شهرسازی، روند فزاینده ترافیک و آلودگی نوری (وجود نورهای مصنوعی) از دیگر عوامل مرگ و میر حشرات به شمار می‌آیند.
برای حشرات بوفه غذا درست کنیم

این موجودات برای بقای خود به مواد غذایی کافی نیازمندند. به دلیل کاهش کشت گل و میوه در مناطق طبیعی، زنبورها و دیگر حشرات گرده افشان برای تغذیه خود با کمبود مواد غذایی روبرو هستند.

ما می‌توانیم این وضعیت را اندکی تغییر دهیم. برای مثال با کاشتن گل و گیاه کافی در بالکن یا در باغ و باغچه خانه‌مان می‌توانیم بوفه‌ای از غذاهای متنوع را در اختیار حشرات گرده افشان قرار دهیم.
با تغییر عادات‌مان به حفظ حشرات کمک کنیم

همچنین با دقت بیشتر در خرید مواد غذایی می‌توانیم به حفظ حشرات کمک کنیم. یک عامل مهم، خرید محصولات ارگانیک است چرا که در کشت محصولات ارگانیک، کمتر از کودهای سمی و آفتکش‌ها استفاده می‌شود و این امر به رشد گیاهان خودرو کمک می‌کند.

این گیاهان نیز هم حشرات بسیاری را به خود جذب می‌کنند وهم تضمینی برای امنیت زیستی و غذایی آنها هستند. نکته مهم خرید مواد غذایی از بازارهای محلی و فصلی و کاهش در مصرف گوشت است.

یکی دیگر از راه‌های حفاظت از حشرات این است که تا حد امکان از مواد شیمیایی در باغ و باغچه خود استفاده نکنیم.

همچنین برای پرورش گل و گیاه در باغ خانه خود به جای مواد شیمیایی انواع گل و گیاه یا گیاهان علفی معطر را پرورش دهیم. این گیاهان مانند پونه کوهی، نعنا یا آویشن، حشرات را به خود جذب می‌کنند.

همچنین گیاهان بوته‌ای در پاییز، منبع مواد غذایی مفید برای پرندگان و حشرات و در عین حال مکان مناسبی برای لانه کردن آنها هستند.
هتلی برای حشرات در گوشه دنج باغ

به دلیل حضور انسان یا مزاحمت‌های اقلیمی، یافتن جایی برای لانه‌سازی روز به روز برای حشرات دشوارتر می‌شود. با ساختن هتلی برای این موجودات مفید می‌توان به حل این مشکل کمک کرد.

لانه‌های کوچک را می‌توان از مواد طبیعی ساخت با استفاده از چوب، پوست درخت‌ها، نی، سنگ و میوه درخت کاج هم می‌توان یک آشیانه امن طبیعی برای حشرات ساخت و یا حتی جایی برای خواب زمستانی آنها.

ساده‌ترین راهکار پیدا کردن گوشه پرتی از باغ است که نه کسی به آن پا می‌گذارد و نه نیاز به هرس دارد.

این مکان برای رشد گیاهانی مانند گزنه و شبدر بسیار مناسب است. همچنین گوشه‌ای از باغ می‌توان گل‌هایی پرورش داد که شکوفه می‌دهند. این گل و گیاهان برای بقای حشراتِ «زودپرواز» بسیار اهمیت دارند.

انتهای پیام