سالانه بیش از یک سوم کل مواد غذایی تولید شده (حدود ۲.۵ میلیارد تن) از بین می‌رود یا هدر می‌شود که یک سوم آن در مرحله تولید غذا رخ می‌دهد. گروه مشاوره بوستون ایالات‌متحده (BCG) ارزش این غذای هدر رفته را ۲۳۰ میلیارد دلار برآورد کرده است.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، محققان تخمین می‌زنند که کالری حاصل از اتلاف غذا به دلیل ضایعات غذایی حدود ۲۴ درصد از کل کالری غذای موجود است. برای در نظر گرفتن این موضوع، سازمان ملل گزارش کرد که حدود یک سوم از جمعیت جهان، بیشتر در کشورهای در حال توسعه و کشورهای کم درآمد، دسترسی کافی به غذا در سال ۲۰۲۰ نداشتند که افزایشی ۳۲۰ میلیون نفری نسبت به سال قبل است. این روند در حال افزایش است و این در حالی است که انتظار می‌رود میزان هدر رفت مواد غذایی در جهان تا سال ۲۰۳۰ یک سوم دیگر نیز افزایش یابد.

مشکل ضایعات مواد غذایی چیست؟

ضایعات مواد غذایی ممکن است به‌عنوان یک ماده زیست‌تخریب‌پذیر بی‌ضرر به‌نظر برسد با این حال، وقتی مواد غذایی فاسد می‌شوند، بدون مدیریت صحیح، گاز متان را در جو منتشر می‌کنند. درک عواقب هدر رفتن مواد غذایی می‌تواند به ما کمک کند تا مشکل را بهتر حل کنیم.

ردپای کربن ضایعات مواد غذایی

در سال ۲۰۱۳، سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) تخمین زد که سالانه ۱.۳ گیگاتن غذای خوراکی هدر می‌رود که باعث آزاد شدن ۳.۳ گیگاتن، معادل دی‌اکسیدکربن می‌شود. این تخمین شامل تغییر کاربری زمین نشده است که اگر این رقم را نیز شامل شود حتی رقمی بزرگتر حاصل خواهد شد.

تحقیقات گردآوری شده توسط Our World In Data تخمین می‌زند که ضایعات مواد غذایی حدود ۶ درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان است. از این مقدار، حدود ۳.۲ درصد آن ناشی از تلفات مواد غذایی در حالی که ۳.۱ درصد باقی‌مانده از ضایعات مواد غذایی است.

علل اصلی هدر رفتن مواد غذایی

دلایل غیرمنتظره‌ای برای هدر رفتن غذا وجود دارد. قابل درک است که مردم بخش‌های زیادی از غذا را در رستوران‌ها در سطح خرده‌فروشی و مصرف‌کننده به‌طور کامل استفاده نمی‌کنند اما برخی از دلایل کمتر آشکار برای ضایعات مواد غذایی به فرآیندهای کشاورزی، استانداردهای ایمنی غذا و اولویت‌های مصرف‌کننده مربوط می‌شوند.

گزارش‌های کشاورزان کنیایی نشان داد که آنان محصولات خود را در سال ۲۰۲۰ به‌خاطر ملخ‌ها از دست دادند. آخرین باری که ملخ‌ها در چنین سطحی در سال‌های ۲۰۰۳-۲۰۰۵ هجوم آوردند، منجر به خسارت ۲.۵ میلیارد دلاری به محصول شد. ملخ‌ها بیشتر توسط آفات کشته می‌شوند بنابراین بهبود دسترسی به آفت‌کش‌ها یکی از راه‌های کاهش هدررفت غذا و کمک به کشاورزان خرده‌پاست.

جدا از علل طبیعی، ترجیحات شخصی نیز به هدر رفتن غذا کمک می‌کند. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که خریداران محصولات از خرید «محصول زشت» اجتناب می‌کنند. یک پنجم محصولات خوراکی که دارای لکه‌های سطحی هستند، به شکل‌های نامتعارف رشد می‌کنند یا رنگ‌های منحصربه‌فردی دارند، این محصولات از فروشگاه‌های مواد غذایی دور ریخته می‌شوند به این معنی که کشورهای با درآمد بالا در مراحل اولیه در سطح خرده‌فروشی در هدر رفتن مواد غذایی مشارکت می‌کنند و سازمان غذا و کشاورزی نمی‌تواند این هدررفت مواد غذایی را کاهش دهد.

تغییرات آب‌وهوایی در اتلاف مواد غذایی و عدم امنیت غذایی سهیم است زیرا چرخه‌های کاشت و برداشت را کمتر قابل پیش‌بینی می‌کند؛ یخبندان غیر فصلی، بهار زودرس و دامنه‌ای از تغییرات آب‌وهوایی دیگر به‌طور قابل توجهی بر قیمت‌هایی که کشاورزان برای محصولات خود تعیین می‌کنند همچنین بر توانایی آنان در پیش‌بینی زمان مناسب برای کاشت و برداشت تأثیر می‌گذارند.

این مسائل از آنجایی که با مسائل عرضه و تقاضا در تعامل هستند، یک اثر دومینویی دارند. ممکن است محصول به‌دلیل تاخیر در حمل‌ونقل، سفارشات یا امکانات ضعیف ذخیره‌سازی، زودتر از موعد خراب شود. در نهایت، گاهی اوقات مقررات خوب برای محافظت از مردم در برابر خطرات ایمنی مواد غذایی، پیامد ناخواسته‌ای را در از بین بردن زود هنگام مواد غذایی خوراکی از قفسه‌ها به‌دنبال دارد. این‌ها تنها تعدادی از دلایل گسترده از اتلاف و هدر رفتن مواد غذایی هستند.

مدیریت پایدار غذا چیست؟

مدیریت پایدار مواد غذایی باعث کاهش ضایعات و تلفات ناگوار در سیستم غذایی می‌شود. برنامه‌ریزی دقیق و هماهنگی بین دولت‌ها، تولیدکنندگان مواد غذایی، فروشندگان و مصرف‌کنندگان می‌تواند معضل ضایعات مواد غذایی را کاهش دهد.

در واقع، این مورد، یکی از بزرگترین چالش‌های هدف توسعه پایدار سازمان ملل متحد برای کاهش سرانه ضایعات غذایی جهانی در سطح خرده‌فروشی و مصرف‌کننده تا سال ۲۰۳۰ است. این امر در نهایت به کشورهای کم درآمد، زنجیره تامین، فقر مزمن و کاهش میزان گازهای گلخانه‌ای در جو کمک خواهد کرد. مدیریت پایدار غذا دیدگاه کلی پیشگیری از اثرات ثانویه ضایعات در سیستم غذایی دارد.

مدیریت پایدار مواد غذایی مشکل ضایعات غذایی را از منظر سیستمی در نظر می‌گیرد. به مراحل متعددی فکر کنید که ضایعات می‌توانند در چرخه زندگی غذا رخ دهند؛ کشاورزی، برداشت، تولید غذا، فروش، تهیه غذا، مصرف و در نهایت توزیع. با مدیریت هر یک از این مراحل و در نظر گرفتن نحوه اتصال آنها، مدیریت پایدار مواد غذایی ناکارآمدی را کاهش می‌دهد.

ضایعات مواد غذایی می‌تواند در هر مرحله رخ دهد، چه در اثر استفاده بیش از حد از منابع طبیعی و چه در محصولات فروخته نشده باشد. با مدیریت پایدار مواد غذایی می‌توان هزینه‌های خریداران و مصرف‌کنندگان مواد غذایی را کاهش داد و در عین حال نیازهای جوامع فقیر به مواد غذایی و منابع غذایی استفاده نشده را برطرف نمود. اگرچه دولت‌ها اغلب بازیگران کلیدی در مدیریت پایدار مواد غذایی هستند، کسب و کارها و مصرف‌کنندگان نیز نقش مهمی ایفا می‌کنند.

اهمیت مدیریت پایدار مواد غذایی

مدیریت پایدار مواد غذایی نشان می‌دهد که مواد غذایی دور ریخته شده کجا می‌روند و چرا در وهله اول دور ریخته می‌شوند. بازیابی ارزش استفاده نشده از مواد غذایی هدر رفته بسیار مهم است. این امر منابع طبیعی را حفظ، از ناکارآمدی دسترسی به غذا جلوگیری و حتی مزایای صرفه‌جویی در هزینه را برای مشاغل فراهم می‌کند.

صرفه‌جویی در هزینه پرداختی

در اینجا راه‌هایی وجود دارد که کسب و کارها می‌توانند از پرداختن به مشکل ضایعات مواد غذایی در سازمان خود منفعت ببرند.

غذای کمتری بخرید

با به حداقل رساندن هزینه‌های غذایی غیر ضروری، می‌توانید بودجه کلی غذای خود را کاهش دهید. تعهد به نظارت و پیگیری پیشرفت میزان مواد غذایی هدر رفته در هر ماه برای حذف مخارج اضافی و موجودی مواد غذایی بسیار مهم است.

هزینه‌های جمع‌آوری زباله را کاهش دهید

گاهی اوقات خدمات مدیریت پسماند هزینه بیشتری برای ضایعات مواد غذایی دریافت می‌کنند. با کاهش مقدار ضایعات مواد غذایی که به محل دفن زباله می‌روند، می‌توانید در هزینه کلی دفن زباله صرفه‌جویی کنید.

در کمک‌های مالی قابل معافیت مالیاتی مشارکت کنید

اهدای غذا به موسسات خیریه غیر دولتی که به نفع افرادی با ناامنی غذایی است، می‌تواند به کاهش ضایعات غذا، تغذیه فقرا و کاهش پرداخت مالیات شما کمک کند.

کمک به مردم

طنز تلخی است که با وجود نیاز جدی دسترسی به غذای تازه در جوامع آسیب‌پذیر، این همه غذا هدر می‌رود. سازمان‌های متعددی برای حل این معضل تلاش می‌کنند. با مشارکت با سازمان‌های غیردولتی، سازمان شما می‌تواند سطح مواد غذایی خوراکی را که به محل‌های دفن زباله می‌رود، کاهش دهد.

کودکانی هستند که توانایی پرداخت هزینه غذای مدرسه را ندارند. برنامه‌هایی مانند برنامه غذایی جهانی وجود دارد که غذای اهدایی را جمع‌آوری می‌کند، گاهی اوقات غذای مدرسه از این غذای اهدایی تهیه می‌شود.

افرادی هستند که نیاز به اشتغال دارند و می‌توانند با کمپوست کردن، دسته‌بندی مواد غذایی قابل نجات و توزیع مواد غذایی اضافی به جامعه خدمت کنند. بیش از ۳۶ هزار نفر در صنعت بازیافت مواد غذایی در ایالات متحده کار می‌کنند. آنان جانبازان بیکار، مسن، بیمار، معلول، بیمار روانی و سایر افراد محروم هستند که توانایی خرید مواد غذایی را ندارند و به کمک‌های مالی وابسته هستند.

 فاسد شدن مواد غذایی در محل‌های دفن زباله منبع عظیمی از آلودگی متان ایجاد می‌کند. برخی از محل‌های دفن زباله برای به دام انداختن متان و بازیافت آن به‌عنوان زیست‌گاز طراحی شده‌اند. با این حال، همه آنها از نظر فنی برای انجام این کار مجهز نیستند. در این حالت متان در جو آزاد می‌شود. این یک مشکل جدی برای تغییرات آب‌وهوایی خواهد بود زیرا متان یک گاز گلخانه‌ای است که اتمسفر را تا ۸۰ برابر سریعتر از دی‌اکسیدکربن گرم می‌کند.

تاسیسات و عملیات کمپوست می‌تواند به‌طور کارآمدی از این موضوع پیشگیری کند و به‌طور موثر ضایعات مواد غذایی را به خاک غنی از مواد مغذی تبدیل کند که برای رویه خاک در باغبانی یا محوطه‌سازی مفید است. برخی از مناطق مانند سانفرانسیسکو حتی دارای سیستم‌های جمع‌آوری کمپوست به‌عنوان بخشی از سیستم مدیریت زباله خود هستند.

شرکت‌ها با حذف مصرف غیر ضروری مواد غذایی، منابع طبیعی مورد استفاده در تولید مواد غذایی را نیز حفظ می‌کنند که شامل آب، گاز، کود، آفت‌کش‌ها و هر نهاده دیگری است که در تولید مواد غذایی استفاده می‌شود.

راه حل‌های خلاقانه برای زباله‌های مواد غذایی در انتظار کسب و کار شماست اما ابتدا نیازمند برنامه‌ریزی است. مشاغلی که امیدوارند ضایعات مواد غذایی را کاهش دهند، باید این تعهد را بدهند که روش‌هایی را که مردم در محل کار شما و در سطح خانواده هدر می‌دهند شناسایی کنید سپس اهدافی را برای کاهش تأثیر آن تعیین کنید. پس از آن، راه‌هایی را در نظر بگیرید که می‌توانید حلقه ضایعات مواد غذایی را ببندید و ارزش ایجاد کنید. در اینجا چند راهبرد ارائه شده است.

• کمپوست کردن ضایعات غذایی در خاک سطحی با ارزش

• اهدا به محل‌های جمع‌آوری مواد غذایی محلی تا از کمک‌های غذایی بهره‌مند شوند

• جمع‌آوری ضایعات غذایی و تبدیل آن به زیست‌گاز

مشارکت با یک شرکت نوپای زباله مواد غذایی به‌عنوان یک تامین‌کننده یکی دیگر از رویکردهای عالی است. به‌عنوان مثال، شرکت چرم میوه  (Fruitleather) در روتردام، چرم گیاهی را از میوه‌های فروخته نشده، تولید می‌کند.

به‌جای مشکل‌گشایی درباره مواد غذایی اضافی موجود در ضایعات خود، این مشکل را از طرف تقاضا در نظر بگیرید. به حداکثر رساندن سفارش خرید مواد غذایی که مصرف می‌شود، راه دیگری برای کاهش ضایعات مواد غذایی است. مدت طولانی است که می‌دانیم  اثرات مضر ضایعات مواد غذایی چقدر می‌تواند بر سیاره ما تأثیرگذار باشد.

کیو دونگیو، مدیر کل فائو در روز جهانی آگاهی از اتلاف و ضایعات مواد غذایی که توسط سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد (فائو) و برنامه محیط‌زیست سازمان ملل متحد (UNEP) برگزار شد، گفت: «ما به اقدام جمعی برای افزایش تلاش‌ها جهت کاهش اتلاف و ضایعات مواد غذایی و در عین حال کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیاز داریم. بیایید با همکاری یکدیگر به شیوه‌ای کارآمد، مؤثر و منسجم برای افزایش آگاهی و جلوگیری از اتلاف و هدر رفتن مواد غذایی ادامه دهیم. برای افراد سالم و سیاره‌ای سالم.»

دونگیو افزود: این امر مستلزم توسعه و اجرای راهبردها، سیاست‌ها و مشارکت‌های ملی است که برای تسریع اقدامات برای کاهش هدررفت و ضایعات مواد غذایی طراحی شده‌اند. ذینفعان در تمام سطوح نیز نقش کلیدی ایفا می‌کنند که شامل جامعه کشاورز، بازیگران زنجیره تامین مواد غذایی، تحقیقات و دانشگاه‌ها همچنین «هر یک از ما به‌عنوان مصرف‌کننده» است.

انتهای پیام