مدیرکل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست، اقدامات و برنامه های سازمان محیط زیست برای حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات وحش را تشریح کرد.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، محمد مدادی با با بیان اینکه روز ۱۵ فروردین سالروز دستور مقام معظم رهبری برای تاسیس مرکز ملی ذخایر ژنتیکی تحت عنوان روز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی نامگذاری شده است، اظهار کرد: هدف از این نامگذاری، جلب توجه عموم مردم، مسوولان و متخصصان به اهمیت و ضرورت حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشور در حوزه‌های مختلف کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست و تنوع زیستی است.

وی افزود: هم اکنون ذخایر ژنتیکی در دنیا با توجه به نقشی که در ارتباط با سلامت، اقتصاد، امنیت غذایی و حفاظت از تنوع زیستی ایفا می‌کنند، به ذخایر استراتژیک کشورها تبدیل شده‌اند.

مدیرکل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به نقش این ذخایر در ارتباط با امنیت غذایی گفت: وجود تنوع گونه‌های گیاهی، جانوری و میکروارگانیسم‌ها در هر کشوری منبع غنی در حوزه غذایی محسوب می‌شود. بهره‌برداری صحیح از این ذخایر ارزشمند، شناسایی، نگهداری و حفاظت از آن‌ها در شرایط زیستگاهی مناسب و حتی خارج از شرایط زیستگاهی استاندارد، پشتوانه محکمی در امنیت غذایی کشورها به شمار می‌آید.

مدادی افزود: بهره‌برداری از ذخایر ژنتیکی در حوزه‌های تولید دارو و واکسن و تنوع ذخایر ژنتیکی انسانی از مولفه‌های مهم در امنیت سلامت با توجه به رویکردهای نوین پزشکی است.

وی، تصریح کرد: وقتی صحبت از بهره‌برداری از ذخایر و منابع ژنتیکی به میان می‌آید، اهمیت این ذخایر در حوزه امنیت اقتصادی بیشتر آشکار می‌شود، به‌طوری که امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی، استفاده از منابع زیستی و ذخایر ژنتیکی در حوزه‌های مختلف صنعتی، خدماتی، غذایی و زیست محیطی  گسترش پیدا کرده و ضمن ایجاد اشتغال، در حوزه بیوتکنولوژی منجر به تولید ثروت و قطع وابستگی به خارج از کشور شده است.

تنوع ژنتیکی پایه‌ای ترین سطح حفاظت از تنوع زیستی است

مدیر کل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: مهم‌ترین مولفه در مورد ذخایر ژنتیکی به‌ویژه ذخایر ژنتیکی حیات وحش که مسوولیت مستقیم آن با سازمان حفاظت محیط زیست است، موضوع حفاظت از تنوع زیستی است. تنوع ژنتیکی پایه‌ای‌ترین سطح حفاظت از تنوع زیستی محسوب می‌شود. بدون حفاظت از تنوع ژنتیکی گونه و جمعیت‌ها، حفاظت از تنوع زیستی معنا پیدا نمی‌کند و نتیجه بخش نخواهد بود.   

مدادی یادآور شد: بر اساس قانون حفاظت از منابع ژنتیکی کشور که در سال ۱۳۹۷ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و ابلاغ شد، سازمان حفاظت از محیط زیست در زمینه شناسایی، مدیریت، حفاظت و بهره‌برداری از ذخایر ژنتیکی حیات وحش مسوولیت و اختیارات مستقیم دارد.

وی افزود: در ماده ۸ این قانون تصریح شده که هرگونه فرسایش و تخریب منابع ژنتیکی و هرگونه اقدامی که منجر به تهدید منابع ژنتیکی در حوزه‌های مختلف شود، جرم است و برای آن مجازات‌هایی در نظر گرفته شده است. با توجه به فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری درباره ضرورت و اهمیت حفاظت از حیات وحش، می‌بایست رویکرد جدیدی در ارتباط با حفاظت و حتی جرم ‌نگاری تخریب منابع ژنتیکی حیات وحش مستند به قانون حفاظت از ذخایر ژنتیکی در پیش گرفته شود.

برنامه‌های توسعه‌ای با حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه‌ها مغایرت نداشته باشد

مدیر کل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: لازم است در فعالیت های توسعه‌ای، اقتصادی و صنعتی موضوع حفاظت از حیات وحش و زیستگاه و تنوع زیستی به‌صورت جدی دیده شود و اجرای برنامه‌های توسعه ای مغایرتی با حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه‌های آن نداشته باشد.

مدادی با بیان اینکه حفاظت از منابع ژنتیکی محدود به حفاظت در داخل زیستگاه ها نیست، گفت: در سطح دنیا حفاظت در خارج از زیستگاه موضوع و مولفه بسیار مهمی است که خوشبختانه سازمان حفاظت محیط زیست هم از حدود یک دهه پیش به این موضوع به‌صورت جدی پرداخته است. هم اکنون بانک نمونه‌های زیستی حیات وحش کشور در موزه ملی تاریخ طبیعی در تهران و در چند استان به‌صورت موازی فعال هستند. در مجموع حدود ۵۰۰۰ نمونه از حیات وحش کشور در این موزه‌ها نگهداری می‌شود که قابل استفاده در فعالیت‌های پژوهشی است.

وی، تصریح کرد: در همین راستا فعالیت‌های ستادی سازمان متمرکز بر چند محور از جمله جمع آوری، نگهداری و ارتقای بانک نمونه‌های زیستی، شناسایی، ثبت، حفاظت و پایش منابع ژنتیکی، نظارت بر بهره برداری و صدور مجوز بهره برداری از منابع ژنتیکی است.

اقدامات و برنامه‌های سازمان محیط زیست برای حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات وحش

مدیر کل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به شروع چند اقدام و برنامه برای حفاظت از ذخایر ژنتیکی حیات وحش اظهارکرد: اولین این اقدامات، ایجاد و توسعه زیست‌بانک ها و نظام‌مند کردن بانک‌های نمونه‌های زیستی حیات وحش در سطح کشور اعم از دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و مراکز استانی سازمان حفاظت محیط زیست به‌نحوی است که شبکه‌ای از بانک‌های نمونه‌های زیستی حیات وحش در کشور ایجاد و نمونه های زیستی در آن‌ها به‌صورت استاندارد نگهداری شود.

وی شناسنامه‌دار کردن بانک‌های نمونه‌های زیستی و نمونه‌هایی که در این بانک‌ها نگهداری می‌شوند را از دیگر برنامه‌های سازمان حفاظت محیط زیست در این ارتباط عنوان کرد و گفت: هدف از این کار، نظام‌مند کردن دسترسی و بهره برداری از منابع ژنتیکی حیات وحش با اهداف پژوهشی و غیرپژوهشی در سطح کشور است که بر اساس قوانین بالادستی، مسوولیت آن بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته است.  

مدادی خاطرنشان کرد: بر اساس ضوابط و دستورالعمل‌هایی که در حال تدوین و ابلاغ است، دسترسی به منابع ژنتیکی حیات وحش از مرحله نمونه‌برداری و نگهداری در بانک‌های زیستی سپس در مراحل تحقیقاتی و ارایه خدمات و دسترسی به متقاضیان دیگر، همگی تحت این ضوابط و دستورالعمل‌ها قرار خواهند گرفت.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست مدیر کل دفتر موزه ملی، تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست، در پایان گفت: از دیگر اقدامات مهم می‌توان به نظارت بر خروج نمونه‌ها و منابع ژنتیکی حیات وحش از کشور اشاره کرد که خوشبختانه دستورالعمل خروج این نمونه‌ها با اهداف پژوهشی و غیرپژوهشی آماده شده است و به‌زودی ابلاغ خواهد شد.

انتهای پیام