این روزها حال تالاب‌های کشور خوب نیست و نپرداختن حق‌آبه زیست محیطی تالاب‌ها دست به دست کم‌بارشی داده و شرایط نگران‌کننده‌ای را برای تالاب‌های کشور به‌ویژه هورالعظیم به وجود آورده که در میان اختلاف نظر دستگاه‌ها بر سر میزان حق‌آبه، روز به‌ روز کوچک‌تر می‌شود.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، کاهش بارندگی و افزایش دما طی سال آبی جاری تنش‌های زیادی را در حوزه آب به وجود آورده و نفس‌های تالاب‌های کشور و زیستمندان آن از جمله هامون، هورالعظیم، بختگان و ... را به شماره انداخته است.

اختلاف نظر محیط زیست و وزارت نیرو بر سر میزان حق‌آبه تالاب هورالعظیم

محمدجواد اشرفی- مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان - از تنش زیاد در تالاب هورالعظیم و شرایط نگران‌کننده زیست آبزیان این تالاب خبر داده و تنها راه جلوگیری از این شرایط را اختصاص حق‌آبه این تالاب توسط وزارت نیرو عنوان کرده است.

بر اساس ماده ۲ قانون حفاظت و احیای تالاب‌ها، سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است نیاز آبی زیست‌محیطی تالاب‌ها را تعیین و وزارت نیرو مکلف است ضمن تدوین و اجرای برنامه مدون نسبت به تخصیص و تأمین آن اقدام کند. 

اشرفی همچنین گفته است که تعیین حق‌آبه تالاب‌ها انجام شده است و سازمان آب و برق خوزستان این اعداد را تایید کرده‌اند و به کارگروه شورای عالی آب کشور ارجاع داده شده است اما مقاومت‌هایی در بدنه کارشناسی یا مدیریتی وزارت نیرو در ارتباط با این میزان حق‌آبه وجود دارد.

اما شاهپور رجایی - رئیس حوضه آبریز کرخه و مرزی غرب وزارت نیرو-  می‌گوید: هیچ وقت سهم تالاب هورالعظیم را انکار نکردیم اما در خصوص مقدار حق‌آبه‌ای که سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرده است، اختلاف نظر داریم.  اعدادی که سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص حق‌آبه تالاب‌ها اعلام کرده را رد نمی‌کنیم اما باید این مطالعات در اختیار ما قرار بگیرد تا با هماهنگی به این اعداد برسیم سپس وزارت نیرو ملزم به تخصیص این حق‌آبه است.

او می‌افزاید: سازمان حفاظت محیط زیست باید مطالعات خود در مورد تعیین حق‌آبه تالاب‌ها را در ستاد هماهنگی تالاب‌ها مطرح کند تا پس از تصویب به ما ابلاغ شود.

میزان آبگیری تالاب هورالعظیم مطلوب نیست

به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان، در حال حاضر میزان آبگیری تالاب هورالعظیم ۶۸.۵ درصد است اما به این معنی نیست که در ۶۸ درصد هورالعظیم، آبزیان و زیست‌مندان زندگی می‌کنند؛ این آب شاید تنها از منظر کنترل گرد و غبار مفید باشد. او معتقد است که صرفا آبگیری تالاب مهم نیست بلکه آبگیر بودن تالاب و کارکرد اکوسیستم تالاب مهم است در حالی که اکنون در بخش‌های قابل توجهی از تالاب که تحت عنوان نقاط آبگیر از آن‌ها یاد می‌شود، عمق آب بسیار کم است و آبزیان نمی‌توانند در این نقاط زندگی کنند.

اظهارات مشابهی در تیر ماه سال جاری که آب از کرخه رهاسازی شد توسط برخی کارشناسان از جمله حسین رفیع مطرح شد که "آب رهاسازی شده ویژگی‌های آب مطلوب برای تالاب‌ها را ندارد".

محیط زیست می‌گوید بخش‌هایی از هورالعظیم خشک شده اما وزارت نیرو می‌گوید، این طور نیست

مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان سوم شهریور ماه اظهار کرد که در کمتر از پنج روز، ۴ درصد از مساحت تالاب هورالعظیم را از دست دادیم اما رئیس حوضه آبریز کرخه و مرزی غرب وزارت نیرو می‌گوید "هیچ ادله‌ای دال بر خشک شدن تالاب هورالعظیم وجود ندارد بلکه با کم‌آبی مواجه است.

در حالیکه مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان اعلام کرده که علی‌رغم اینکه در کارگروه سازگاری با کم‌آبی با سازمان آب و برق خوزستان توافق شد که از خردادماه تا پایان شهریورماه، ۲۵۹ میلیون مترمکعب حق‌آبه تالاب داده شود اما این اتفاق رخ نداده است که رئیس حوضه آبریز کرخه و مرزی غرب وزارت نیرو با استناد به ماده ۲۵ قانون هوای پاک اظهار کرده که سازمان حفاظت محیط زیست مکلف است با همکاری وزارت نیرو، نیاز آبی تالاب‌ها و رودخانه‌ها را مشخص کند و وزارت نیرو نیز باید متناسب با شرایط ترسالی، عادی یا خشکسالی، آب تالاب را تخصیص دهد. 

رئیس حوضه آبریز کرخه و مرزی غرب وزارت نیرو تقصیر اصلی در نرسیدن آب به هورالعظیم را متوجه کشت تابستانه در خوزستان و حاشیه رودخانه کرخه می‌داند که علی‌رغم اینکه در تابستان سال جاری ممنوع شده بود اما بیش از ۱۰ هزار هکتار شلتوک حتی در بستر تالاب و با برداشت آب از مخزن تالاب، انجام شده است.  در عین حال مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان این قصور را متوجه وزارت نیرو می‌داند که باید شرایطی ایجاد می‌کرد تا برداشت آب به راحتی انجام نشود.

اهمیت پرداخت حق‌آبه محیط زیست به‌قدری زیاد است که برخی از کارشناسان به سازمان محیط زیست پیشنهاد داده‌اند از دستگاه‌های مسئول تامین آب به‌ دلیل نپرداختن حق‌آبه زیست محیطی شکایت کند. محسن موسوی خوانساری ضمن ارایه این پیشنهاد معتقد است که سازمان حفاظت محیط زیست باید از دادستانی و مدعی‌العموم درخواست احقاق حق کند اما متاسفانه این ضعف از سازمان حفاظت محیط زیست است که چنین اقدامی نمی‌کند و در نتیجه وزارت نیرو و شرکت‌های آب منطقه‌ای نیز حق‌آبه تالاب‌ها را ‌پرداخت نمی‌کنند.

اختلاف بر سر میزان حق‌آبه تالاب هورالعظیم که از اواخر بهار دچار تنش شده است در حالی بین مسئولان دستگاه‌های مختلف ادامه دارد که بنابر اعلام مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی باید انتظار ‌پاییزی گرم و کم بارشی را داشته باشیم. 

انتهای ‌پیام