دهه‌های بسیاری است که بشر به‌عنوان عامل اصلی ازبین‌رفتن تنوع زیستی شناخته شده است و اکنون زمان آن رسیده که در ۲۲ ماه مه (اول خرداد)، روز جهانی تنوع زیستی با شعار «ما بخشی از این راه‌حل هستیم» در این راه گام برداریم. بر اساس گزارش اخیر مجمع جهانی اقتصاد تا سال ۲۰۳۰، انتقال به مدل‌های اقتصادی طبیعی مثبت در بخش‌های اصلی می‌تواند سالانه تقریبا ۴۰۰ میلیون شغل و بیش از ۱۰ تریلیون دلار ارزش تجاری ایجاد کند.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، در روز جهانی تنوع زیستی، برای حل بسیاری از مشکلات جهانی باید از پتانسیل طبیعت استفاده کنیم. طبق آمار مجمع جهانی اقتصاد، بیش از نیمی از تولید ناخالص داخلی جهان به دلیل از دست‌دادن طبیعت در معرض خطر است. در حال حاضر، تنوع زیستی سریع‌تر از هر زمان دیگری در تاریخ، در حال کاهش است و عواقب زیادی برای معیشت، سلامتی و شکوفایی به همراه دارد و بیماری همه‌گیر کووید - ۱۹ عواقب تجاوز به اکوسیستم‌های طبیعی را نشان داده است. محققان هشدارهای بسیاری در مورد خطرات بیماری‌های عفونی با از دست‌دادن تنوع زیستی را اعلام کرده‌اند و اگر نتوانیم از اکوسیستم‌های طبیعی در سطح جهان محافظت کنیم، بحران‌های جهانی بهداشت مانند بیماری همه‌گیر کووید - ۱۹ بیشتر خواهد شد.

یونسکو اعلام کرد: تنوع زیستی، بافت زنده سیاره زمین و زمینه‌ساز رفاه انسان حال و آینده است و کاهش سریع آن، طبیعت و بشر را تهدید می‌کند. دانشمندان تخمین می‌زنند که امروز حداقل ۸ میلیون گونه گیاهی و جانوری از جمله انسان روی زمین زندگی می‌کنند. روز جهانی تنوع زیستی روزی برای ارتقاء درک و آگاهی از موضوعات مرتبط با تنوع زیستی است.

تنوع زیستی پایه و اساس همه چیز اعم از آب‌وهوا، بهداشت، انرژی، علم و فناوری، آب و غیره است. بر اساس گزارش ارزیابی جهانی در مورد تنوع زیستی و خدمات اکوسیستم در سال ۲۰۱۹، مهم‌ترین عامل اصلی ازبین‌رفتن تنوع زیستی تغییرات اقلیمی، گونه‌های مهاجم، بهره‌برداری بیش از حد از منابع طبیعی، آلودگی و شهرنشینی است. تنوع زیستی به‌عنوان دارایی جهانی، ارزش فوق‌العاده‌ای برای نسل‌های آینده دارد و برخی از فعالیت‌های انسانی عامل کاهش تعداد گونه‌ها شده است.

نتایج تحقیقات بسیاری نشان داده است که خدمات اکوسیستم مانند گرده‌افشانی، تصفیه آب، محافظت از سیل و ترسیب کربن (رسوب دادن و تخلیه کربن موجود در جو) در رفاه انسان نقش حیاتی دارند. ارزش چنین خدماتی در سراسر جهان، ۱۲۵ تا ۱۴۰ تریلیون دلار در سال تخمین زده می‌شود که معادل بیش از ۱۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی است. با این وجود فشارهای انسانی تنوع زیستی که این خدمات اکوسیستم به آن متکی هستند را تضعیف می‌کند. گزارش سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) بر این باور است که عدم اقدام در کاهش تنوع زیستی، اشتباهی پرهزینه است.

اقدامات برای توقف و ازبین‌بردن تنوع زیستی باید به طرز چشمگیر و فوری افزایش یابد. حفاظت از تنوع زیستی را می‌توان اقدام اساسی برای دستیابی به امنیت غذایی، کاهش فقر و ایجاد یک توسعه فراگیرتر و عادلانه در نظر گرفت. گزارش‌های جهانی نقش مسئولیت فعالیت‌های انسانی در از دست‌دادن تنوع زیستی برای اکوسیستم‌های زمینی را ۷۵ درصد اعلام کرده است و همچنین راهکارهایی را ارائه کرده که هنوز موثر هستند. تغییر نقش، اقدامات و روابط افراد با تنوع زیستی برای متوقف کردن یا معکوس کردن این کاهش بسیار حیاتی است. راهبرد مقطعی یونسکو برای تنوع زیستی بر اساس سه رکن بازیابی ارتباط بین انسان و طبیعت، بازسازی اکوسیستم‌ها و حفظ هماهنگی اکوسیستم‌ها و تقویت قدرت جوانان است.

بهره‌برداری گسترده از منابع در چند دهه گذشته بدون توجه به نگهداری از آنها صورت‌گرفته که منجر به آسیب رساندن به محیط‌زیست شده است. در این اواخر، نگرانی‌های گسترده‌ای برای حفظ و محافظت از اکوسیستم وجود داشته است. وقتی تنوع زیستی مشکلی دارد، بشر نیز مشکل‌ خواهد داشت. بیش از ۸۰ درصد رژیم غذایی انسان از طریق گیاهان تامین می‌شود. حدود ۸۰ درصد از افراد ساکن در مناطق روستایی کشورهای در حال توسعه برای مراقبت‌های بهداشتی به داروهای گیاهی سنتی اعتماد می‌کنند و از دست‌دادن تنوع زیستی سلامتی را تهدید می‌کند.

همچنین، از دست‌دادن تنوع زیستی می‌تواند باعث گسترش بیماری‌هایی مشترک انسان و دام شود و این در حالی است که اگر تنوع زیستی را حفظ کنیم، ابزار خوبی برای مبارزه با بیماری‌های همه‌گیر مانند بیماری‌هایی است که ویروس‌های کرونا ایجاد کرده‌اند. با توجه به بیماری همه‌گیر کووید - ۱۹، این روزها فرصتی است تا یک‌بار دیگر به ما یادآوری کند که با یک رویکرد مقطعی و جاه‌طلبانه می‌توانیم از نظر محیط‌زیستی آینده‌ای پایدار بسازیم.

فعالیت‌های خودسرانه انسانی تقریبا ۷۵ درصد از سطح زمین را تغییر داده و باعث آسیب گسترده به تنوع زیستی شده است. تا زمانی که مسیرمان را اصلاح نکنیم، این آسیب بیشتر خواهد شد. هرگونه بر روی زمین ارزش خود را دارد و به تنوع زیستی کمک می‌کند و برای انسان‌ها ضروری است و اگر این تنوع ‌زیستی به دلیل رفتارهای انسانی آسیب ببیند، بشر با کمبود منابع طبیعی و موارد دیگر مواجه خواهد شد.

بر اساس آمار سازمان ملل متحد (ONU)، فعالیت‌های انسانی سه‌چهارم محیط زمینی و حدود ۶۶ درصد از محیط دریایی را تغییر داده است و طبق آخرین گزارش بسترهای نرم‌افزاری بین‌دولتی در تنوع زیستی و خدمات اکوسیستم (IPBES)، بیش از یک میلیون گونه جانوری و گیاهی (بیش از نیمی از گونه‌های شناخته شده اولیه) را در معرض خطر انقراض قرار دارند.

اهمیت تنوع زیستی برای مشاغل، بهداشت و اقتصاد

تنوع زیستی، سلامت و امنیت غذایی را تضمین می‌کند. میلیون‌ها گونه با همکاری یکدیگر طیف متنوعی از غذاها (برای یک رژیم غذایی سالم و متعادل) را در اختیار ما قرار می‌دهند. سه محصول گندم، ذرت و برنج تقریبا ۶۰ درصد کل کالری گیاهی مصرف‌شده توسط انسان را تامین می‌کند.

تنوع زیستی به مبارزه با بیماری کمک می‌کند. ۲۵ درصد داروهای مورد استفاده در پزشکی مدرن از گیاهان جنگل‌های بارانی حاصل می‌شود. ازبین‌رفتن تنوع زیستی همچنین با افزایش بیماری مرتبط است، زیرا جنگل‌زدایی و شهرنشینی بیشتر به طبیعت آسیب می‌رساند. تخمین زده می‌شود که ۴۳ درصد از بیماری‌های عفونی در حال ظهور از حیات‌وحش ناشی می‌شود!

تنوع زیستی نقش موثری برای تجارت دارد. از طریق محافظت از تنوع زیستی، اقتصاد جهانی می‌تواند در واقع رشد کند و از مقاومت بیشتری برخوردار شود. فروش جهانی داروها بر اساس مواد با منشاء طبیعی حدود ۷۵ میلیارد دلار در سال تخمین زده می‌شود.

حفاظت از تنوع زیستی در کشاورزی و تولید غذا به‌تنهایی می‌تواند ۴.۵ تریلیون دلار سالانه در فرصت‌های جدید تجاری تا سال ۲۰۳۰ ایجاد و در عین حال از آسیب‌های اجتماعی و زیست‌محیطی به ارزش تریلیون دلاری جلوگیری کند.

تنوع زیستی عامل امرارمعاش است. جنگل‌ها برای معیشت بیش از ۱.۶ میلیارد نفر ضروری است. مشاغل طبیعی می‌توانند مشاغل مقرون‌به‌صرفه، ضد ربات و مناسب برای مشاغل مناسب را فراهم کنند که اقتصاد روستایی را بدون آسیب به محیط‌زیست تحریک می‌کند.

تنوع زیستی از ما محافظت می‌کند. اکوسیستم‌های زیستی راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت را ارائه می‌دهند که ما را از بلایای طبیعی مانند سیل و طوفان محافظت، آب را فیلتر و خاک را دوباره احیاء می‌کند. حفاظت و بازیابی اکوسیستم‌های طبیعی نیز برای مبارزه با تغییرات آب‌وهوایی حیاتی است. راه‌حل‌های مبتنی بر طبیعت می‌توانند ۳۷ درصد کاهش دی‌اکسیدکربن موردنیاز تا سال ۲۰۳۰ و حفظ گرمایش دو درجه‌ای زمین تا سال ۲۱۰۰ را تامین کند.

اقدام شرکت خودروسازی ŠKODA به منظور حفظ تنوع زیستی

به مناسبت روز جهانی تنوع زیستی، شرکت سازنده خودرو ŠKODA، در سایت‌های تولیدی خود به منظور حفظ تنوع زیستی در سراسر جهان پروژه‌های خاصی را ارائه کرده است. این خودروساز متعهد به پایداری در کل زنجیره ارزش شده و تدابیری در نظر گرفته است تا بتواند ردپای اکولوژیکی فعالیت‌های تجاری خود را با توجه به راهبردهای آینده سبز به حداقل برساند.

ŠKODA در جمهوری چک، از سال ۲۰۰۷ با کاشت درخت برای هر وسیله نقلیه فروخته شده (طرح یک خودرو یک درخت) از جنگل‌کاری پشتیبانی می‌کند. این شرکت تا پایان امسال، از زمان آغاز کار در مجموع یک میلیون و ۱۰ هزار درخت کاشته است. همچنین از کاشت درختچه‌هایی که در تنوع زیستی نقش مهمی دارند نیز حمایت کرده است. این تولیدکننده خودرو حداکثر ۵ درصد از کل مبلغ کمک‌هزینه پرداخت‌شده برای نگهداری درختان و در نتیجه ارتقاء پایداری این اقدام را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد.

این خودروسازی در سال ۲۰۱۹ یک پارک اکسیژن در کارخانه خود در هند ایجاد کرد و از آن زمان ۲۵ هزار درخت کاشته است که ۳۲۵۰ تن اکسیژن در سال ارائه و حداکثر ۶۰۰ تن دی‌اکسیدکربن را جذب می‌کند. لانه‌های مصنوعی نیز زیستگاه‌های اضافی را برای گونه‌های مختلف پرندگان فراهم می‌کند.

در این شرکت به موضوعات تغییرات آب‌وهوا، منابع، کیفیت هوا و انطباق با محیط‌زیست توجه بسیاری شده است و هدف به‌حداقل‌رساندن تاثیرات زیست‌محیطی همه محصولات و راهکارهایی در چرخه کاری آنها از استخراج مواد اولیه تا پایان عمر آنهاست.

تنوع زیستی یک سرمایه جهانی است، زیرا تمدن بر اساس آن بنا شده است. حتی اگر پیشرفت‌های تکنولوژیکی در اوج باشد بازهم انسان‌ها همچنان به اکوسیستم وابسته هستند و هرگز نباید آنها را نادیده گرفت و این پایه و اساس راه‌حل‌های طبیعی برای بشریت است، بنابراین، حفظ تنوع زیستی وظیفه انسان‌هاست تا نسبت به محیط‌زیست مسئولیت داشته باشند و همچنین حیوانات را از نابودی نجات دهند. بیایید جهان را به سمت تغییر بهتر پیش ببریم تا نسل‌های آینده بتوانند در یک محیط پایدار و سالم زندگی کنند.

انتهای پیام